De vakantie ligt achter ons, school en werk draaien weer op volle toeren en zelfs het weer heeft zijn herfstmaanden aangetrokken. Hoe onstuimig het buiten ook is, van binnen verlang ik juist naar houvast. Naar kleine dagelijkse stappen die me helpen om in beweging te blijven en niet te blijven hangen op de bank.
Dat is precies waarom gewoontes en rituelen zo waardevol zijn. Misschien denk je: “Die heb ik helemaal niet. ”. Maar kijk eens goed: misschien staat er toch een vertrouwd rijtje in je dag, zoals uit bed gaan, een glas water drinken, tanden poetsen, koffie zetten, ontbijten en misschien nog even schrijven. Het zijn kleine handelingen die langzaam een routine worden en soms zelfs een ritueel. Ze geven structuur, rust en een een gevoel van thuiskomen in jezelf.
Wat zijn rituelen eigenlijk?
Routines, rituelen, gewoontes… wat is nu eigenlijk het verschil?
Volgens Van Dale:
- Routine: een door gewoonte verkregen vaardigheid, de normale gang van zaken.
- Ritueel: behorend tot (of volgend uit) vaste gebruiken
Kortom een routine is iets wat je (inmiddels) automatisch doet, zoals tandenpoetsen. Een ritueel doe je bewust, met aandacht. Het verschil? Koffie zetten is een routine. Maar bewust even de geur opsnuiven, het warme kopje vasthouden en de eerste slok écht proven, dát is een ritueel.
Waarom rituelen en routines zo belangrijk zijn
Routines geven structuur en zorgen ervoor dat je niet steeds hoeft na te denken over kleine keuzes. Zo zorg je dat je denkruimte overhoud voor belangrijke dingen, of gewoon je hoofd lekker leeg houden.
Rituelen voegen daar iets aan toe: ze brengen je in het moment. Ze helpen je met vertragen en herinneren je eraan dat je dag meer is dan een never-ending to-do lijst.
Samen vormen ze een stevig fundament, zowel praktisch als mentaal.
Reflectie als vast ritueel
Een van mijn waardevolle routines is een dagelijkse reflectie. In mijn Bullet Journal vat ik de dag in één zin samen in mijn maandoverzicht. Ook het handmatig moeten opschrijven van taken helpt, schrijf ze niet klakkeloos op, maar stel jezelf de vraag: “Moet ik dit nu doen?”
Andere vormen van reflectie die je ook kunt proberen zijn:
- schrijven in een dagboek of dankbaarheidsjournal.
- stel jezelf elke avond vragen, bijvoorbeeld:
- Wat vond ik fijn vandaag?
- Wat vond ik moeilijk of minder leuk?
- Wat heb ik geleerd vandaag?
- Waar ben ik dankbaar voor?
- Wat heb ik gedaan om vooruit te komen?
Als je hier regelmatig even stil bij staat, zie je patronen ontstaan en ontdek je waar je kleine verbeteringen aan kunt brengen.
Praktische rituelen die je kunt invoeren
Dagelijks: maak van gewone taken kleine rituelen. Proef je eerste kop koffie écht. Doe de afwas niet als een “moetje”, maar als een activiteit die je keuken fris maakt voor de volgende dag. Je toekomstige ik dankbaar maken.
Wekelijks of maandelijks: plan vaste momenten van reflectie. Maak een ritueel van je weekly review of maandafsluiting en sta even stil bij waar je staat en welke gewoontes je sterker wilt maken.
Kies wat bij jou past
Routines en rituelen zijn geen verplichtingen, maar een soort richtingaanwijzers Ze zijn als de knipperende pijlen op de weg die je helpen je de weg te vinden, zonder dat je de route hoeft te kennen.
Laat je inspireren door anderen, maar pas het altijd aan je eigen leven aan. Het heeft geen zin om om 5:00 uur op te staan omdat iemand op het internet zegt dat dit “magisch” is, terwijl jij midden in de nacht nog met een huilende baby bezig bent of net thuis bent van een nachtdienst.
Kies de gewoontes die bij je passen, probeer ze en hou wat goed voelt. Je kunt ze ook afwisselen. Van mij mag je flexibel zijn.
Mijn eigen ochtend begint met 15 minuten meditatie, gevolgd door journaling (morning pages.). Maar soms is het ook gewoon fijn om even te lezen of ruim te genieten van het ontbijt en dat is ook goed!
Kleine stapjes, die je bewust herhaald, kunnen je dagen lichter en rustiger maken
Rituelen in een druk leven
Misschien denk je nu: “Klinkt allemaal mooi, maar met werk, kinderen en een huishouden heb ik amper de tijd om adem te halen, laat staan voor een ritueel.” Dat herken ik helemaal. Maar juist in een druk gezinsleven kunnen minirituelen je ankerpunten zijn. Het hoeft niet groots of lang, soms is één minuut voldoende.
Voorbeelden:
- Ochtend : terwijl de koffie loopt, adem je 3 keer bewust in en uit. Even een mini-pauze voor de dag écht begint.
- Onderweg: zet een inspirerende podcast op of je favoriete muziek in de auto of kijk op de fiets eens bewust rond wat je ziet en geniet van de frisse lucht.. Maak er een bewust moment voor jezelf van.
- Na het eten als gezinsritueel: laat iedereen 1 ding noemen waar ze trots op zijn of wat leuk was vandaag
- Avond: schrijf één ding over je dag op in je journal of 3 dingen die goed gingen vandaag.
Het zijn kleine gewoontes die je nauwelijks extra tijd kosten, maar die wel een klein momentje van rust brengen.
